Đề: Phân tích tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân
Bài giảng Người lái đò trên sông – Cô Nguyễn Ngọc Anh (giáo viên )
Đến với tác phẩm của Nguyễn Tuân, mỗi người sẽ tìm thấy cho mình những cảm xúc riêng, đó là sự ngưỡng mộ, khám phá và chờ đợi. Dường như dưới bàn tay tài hoa của một nghệ sĩ, ông đã khiến người đọc như đắm say, như được sống những giây phút thực sự với cảnh sắc thiên nhiên nơi đó. Đây là tài năng sử dụng ngôn ngữ của anh ấy. Đặc biệt qua đoạn trích “Người lái đò sông Đà” tài năng đó càng được bộc lộ rõ nét.
Phải chăng cả cuộc đời Nguyễn Tuân chỉ gói gọn trong chữ “độc đáo”. Là một người độc đáo và khác thường, các đối tượng nghệ thuật của anh ta cũng phải độc đáo. Dưới ngòi bút sung mãn của mình, Nguyễn Tuân đã cho người đọc thấy hình ảnh một con sông Đà vừa hung bạo, vừa trữ tình. Bên cạnh đó là vẻ đẹp nổi bật của người lao động, chinh phục và làm chủ thiên nhiên.
Trước hết, nét độc đáo của sông Đà được Nguyễn Tuân khai thác ở hai khía cạnh: hung bạo và trữ tình. Chất bạo liệt là nét nổi bật đầu tiên của Nguyễn Tuân được nhắc đến. Vẻ đẹp dữ dội, tàn bạo của dòng sông ở những đoạn thác dựng đứng như có một sức mạnh vô hình hút hồn anh. Đây cũng là lãnh thổ giúp anh có cơ hội thỏa sức tưởng tượng. Anh vô cùng phấn khích khi sắp đến được ngọn thác cuối cùng, khi sắp được tận mắt chứng kiến sự dữ dội của sông Đà: “…Còn lâu mới đến thác dưới. Nhưng tôi thấy tiếng nước mỗi lúc một gần hơn. Tiếng thác nghe như một lời phàn nàn, rồi van xin, rồi khiêu khích, giễu cợt. Rồi nghe như tiếng đàn trâu ngàn mộng nép mình giữa rừng trúc, rừng trúc bừng bừng lửa cháy, đáng phá rừng lửa, rống lên cùng đàn trâu đen đang cháy. Qua đoạn văn có thể thấy được giọng điệu hào hứng, phấn khởi cũng như các giác quan vô cùng nhạy bén của Nguyễn Tuân, ông nắm bắt được mọi chuyển động của thiên nhiên để từ xa cũng cảm nhận được vẻ đẹp tàn bạo của nó. Đặc biệt, hình ảnh so sánh thác nước như đàn trâu lượn quanh, gầm rú cũng vô cùng độc đáo, miêu tả tiếng thác đổ ào ào, vừa hồi hộp, kích thích nhưng cũng đầy lo lắng, sợ hãi.
Và ở thác nước, ngòi bút của ông đã thực sự được bộc lộ. Bao nhiêu hứng thú ông dồn hết vào đoạn văn miêu tả sự hung bạo của sông Đà. Các mảng đá xếp ra nối tiếp nhau nhử thuyền đến nuốt chửng: “Mảng đá vừa xếp xong thì thuyền lao tới. Kết hợp với những tảng đá, những dòng nước thác reo vui như thanh thế cho những hòn non bộ, những hòn non bộ thật uy nghiêm và hùng vĩ. Từng hòn đảo nghiêng nghiêng, như thể đang yêu cầu con thuyền nói tên của nó trước khi chiến đấu. Hòn đảo khác lùi chút thách thuyền lành vào”. , tự phụ và kiêu ngạo áp bức người khác, đặc biệt là dựa vào sự nguy hiểm của tướng.
Nhưng sự tự phụ của chúng không tồn tại được lâu, bởi với bản lĩnh và kinh nghiệm của người lái đò, ông đã nhanh chóng vượt qua chúng. Ở đoạn này, bút pháp lãng mạn của ông càng được phát huy. Dòng sông ương ngạnh, bày ba vòng thành đá, với những mánh khóe khác nhau cũng không ngăn được ông lái đò già. Anh cưỡi trên từng ngọn sóng, từng dòng nước cuồn cuộn mà vượt qua: “Dòng thác beo lửa bên sông đá ầm ầm. Nắm chắc bờm đi đúng hướng, người lái đò nắm chặt dây cương, nắm chắc đúng dòng nước, phóng nhanh vào cửa sinh, lái xéo về phía cửa đá. Bốn năm năm sau, thủy quân ở cửa khẩu bên tả ngạn ùa ra chộp lấy thuyền lôi họ vào nhóm tử thủ. Người lái đò còn nhớ mặt những người này, có người chèo lên tránh được, có người đè lên chém đôi để mở đường. Sóng dữ bỏ cả xác thuyền.” Những câu thơ đó diễn tả cảm giác khoan khoái, sung sướng của người lái đò mới là khi con người đã vươn lên làm chủ thiên nhiên. Đồng thời, những miêu tả chân thực, sinh động đó cũng cho thấy người lái đò tài hoa, kinh nghiệm phong phú và lòng dũng cảm là những yếu tố giúp người lái đò vượt qua mọi tử thần để đến đích chỉ qua một cửa sinh.
Không chỉ có niềm đam mê, hứng thú đặc biệt với những chốn hiểm trở mà con mắt tinh tế của Nguyễn Tuân còn chứa chan tình yêu, khám phá vẻ đẹp mộng mơ, trữ tình của sông Đà. Vẻ đẹp trữ tình của sông Đà đối lập hoàn toàn với sự hung dữ của chúng. Nếu bên trên sông Đà dữ dội, hung dữ thì đến đây thơ mộng, dịu dàng. Đoạn văn thấm đẫm màu sắc văn học nghệ thuật.
Dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân hay qua khung cảnh thực của sông Đà, không ai có thể nói rõ nhưng đều toát lên vẻ đẹp trữ tình, mộng mơ. Sông Đà bây giờ không còn hoang dại mà như một cô gái miền núi Tây Bắc, vô cùng tinh tế và nữ tính, đôi nét e ấp: “Sông Đà chảy dài như áng tóc trữ tình, Đầu em vấn vương chân tóc”. thoắt ẩn thoắt hiện trong mây trời Tây Bắc, nở hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn khói hương đất trời mùa xuân”. Đọc câu văn ta có cảm giác như đang đọc một bài thơ của Nguyễn Tuân. Chất trữ tình lắng sâu trong cảnh, tràn ngập trong từng câu chữ. Chỉ trong một đoạn văn, không quá dài nhưng trước vẻ đẹp trữ tình của dòng sông mà Nguyễn Tuân đã phải hai lần thốt lên “Ôi”. Vì ngắm cảnh đẹp, vì gặp lại người bạn đã xa cách nhiều ngày. Đó là niềm vui, hồi hộp và hạnh phúc. Sông Đà là người bạn vong niên của Nguyễn Tuân. Chính tâm trạng sung sướng ấy đã khiến ông có đoạn văn đầy xúc động: “Đôi bờ sông Đà, đôi bờ sông Đà chuồn chuồn bướm lượn trên sông Đà Ôi nhìn sông mà vui như thấy nắng tan sau mưa to, vui như nối lại giấc mộng đã vỡ, đi rừng lâu rồi bắt về sông Đà, đúng rồi, êm ấm như gặp lại bạn cũ”. Ông không chỉ cảm nhận sông Đà như một người bạn, một người cố gặp lại sau bao ngày xa cách mà ông còn cảm nhận được cái không khí cổ kính, như thời tiền sử hoang vu của đôi bờ sông Đà. Quả thật, có lẽ chỉ Nguyễn Tuân với những xúc cảm tinh tế của mình mới cảm nhận được trọn vẹn vẻ đẹp của sông Đà ở mọi chiều không gian và thời gian như vậy.
Với tùy bút Sông Đà nói chung và Người lái đò sông Đà nói riêng, ta không chỉ thấy được vẻ đẹp của một nghệ sĩ tài hoa với ngòi bút dồi dào. Nhưng bên cạnh đó, còn thấy được tấm lòng của một con người yêu nước, suốt đời khám phá và tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên, vẻ đẹp của con người lao động trong cuộc sống mới.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
nguoi-lai-do-song-da.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác
Bạn thấy bài viết Top 2 bài Phân tích tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân hay nhất có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top 2 bài Phân tích tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân hay nhất bên dưới để Blog Giới Trẻ có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: gioitre.biz của Blog Giới Trẻ
Nhớ để nguồn bài viết này: Top 2 bài Phân tích tác phẩm Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân hay nhất của website gioitre.biz
Chuyên mục: Văn Học
