Đề bài: Phân tích hình tượng sóng trong tác phẩm “Sóng” của Xuân Quỳnh
Bài giảng: Sóng (Xuân Quỳnh) – Cô Nguyễn Ngọc Anh (GV )
Xuân Quỳnh là nhà thơ của tình yêu và hạnh phúc giữa đời thường. Những vần thơ của chị rất giản dị nhưng diễn tả rất chính xác những cung bậc cảm xúc của người con gái khi yêu, khi đã có gia đình. Đó là sự diệu kỳ, diệu kỳ, là tình yêu rạo rực, cháy bỏng. Trong các bài thơ của mình, Sóng đã gây ấn tượng mạnh từ ngày mới lọt lòng, với hình ảnh sóng tác giả đã góp phần thể hiện tình yêu mãnh liệt, bền bỉ của mỗi người.
Sóng xuất hiện ngay từ nhan đề tác phẩm. Sóng ở đây không chỉ là những con sóng ào ạt ngoài khơi mà con là những con sóng trong tâm hồn con người, có lẽ đây chính là con sóng mà Xuân Quỳnh muốn hướng tới. Đọc suốt chiều dài tác phẩm, ta thấy sóng tồn tại ở hai tầng nghĩa song song, sóng biển và sóng là khát vọng tình yêu, hạnh phúc của “em”.
Mở đầu bài thơ là những lớp sóng vừa dữ dội vừa dịu dàng đan xen:
“Dữ dội và êm dịu
ồn ào và yên tĩnh
…
Khát khao tình yêu
Phục hồi trong lồng ngực của một đứa trẻ”
“Dữ dội” và “dịu dàng”, “ầm ĩ” và “lặng lẽ” là hàng loạt trạng thái trái ngược nhau thể hiện chỉ trong hai câu thơ. Đây trước hết là hình ảnh của những con sóng có thực, có lúc dữ dội, có lúc mạnh mẽ, có lúc êm đềm. Nhưng nếu chỉ có thế thôi thì hình ảnh con sóng trở nên tầm thường quá. Đằng sau lớp hiện thực ấy là những cung bậc cảm xúc của người con gái khi yêu, khi say đắm, tha thiết, nồng nàn, có khi dịu dàng, trầm lắng, lặng lẽ.
Cô gái không chịu gò bó trong không gian nhỏ hẹp mà vươn ra biển lớn để có thể giải bày mọi thắc mắc của mình. Hành trình ấy là hành trình khám phá để hiểu mình hơn, để có thể hiểu được những khát khao cháy bỏng đang tồn tại trong chính mình: “Khát khao yêu thương/ Bồi hồi trong lồng ngực trẻ thơ”.
Giữa tiếng sóng biển, cô gái nghĩ về chuyện tình của mình và tự hỏi: “Sóng bắt đầu từ đâu/ Gió bắt đầu từ đâu/ Em không biết/ Bao giờ ta mới yêu nhau”. Nếu sóng có thể tìm lại được thì sóng bắt đầu từ gió, nhưng tình yêu của anh dành cho em thì không thể cắt nghĩa hay giải thích được. Xuân Diệu cũng đã có lần cắt nghĩa tình yêu: “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu/ Chẳng nghĩa lý gì, một buổi chiều/ Làm hồn tôi bằng nắng nhẹ/ Bằng mây nhẹ gió hiu hiu…” . Nhưng dường như cả hai nhà thơ đều bất lực trước hành trình cắt nghĩa ấy. Tình yêu là thế, vừa chân thực, vừa nghịch ngợm, vừa trong tầm tay mà lại vừa tầm với.
Sóng trong vực sâu
sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
trái tim anh nhớ em
Ngay cả trong những giấc mơ của tôi, tôi tỉnh táo
Đoạn thơ được Xuân Quỳnh vận dụng linh hoạt các biện pháp tu từ ẩn dụ, nhân hóa “sóng nhớ bờ” và “ngày đêm không ở” thể hiện nỗi nhớ cồn cào, da diết, có sức lan tỏa sâu rộng trong không khí. Lúc dậy sóng cũng là lúc trái tim người con gái khi yêu. Để rồi, ở câu thơ tiếp theo, nỗi nhớ ấy không được thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ nữa mà bằng lời tâm sự của cô gái: “Lòng em nhớ anh/ Cả trong mơ em cũng thức”. Cụm từ “lúc tỉnh trong mơ” thực ra rất vô lý, nhưng xét về mặt logic thì lại rất logic trong tình yêu.
Ông cha ta đã từng nói rằng, đã yêu nhau thì “tam núi cùng trèo, năm châu cũng lội, bát đèo cùng vượt”. Có tình yêu thương mới cho con người sức mạnh vượt qua mọi khó khăn thử thách, dù có muôn vàn trở ngại như Bắc, Nam cũng không thể chia cắt tình yêu đôi lứa: “Dẫu ra Bắc ngược Nam/ Đâu đâu cũng nghĩ/ Hướng về em một lòng”. Và như để khẳng định thêm cho tình yêu thủy chung, hạnh phúc lứa đôi tất yếu, Xuân Quỳnh tiếp tục mượn hình tượng sóng:
“Ngoài kia đại dương
Đó là trăm ngàn con sóng
Con nào không cập bờ?
Bất chấp mọi trở ngại”
Ở hai khổ thơ cuối, tác giả đã dùng sóng để nói lên khát vọng của mình trong tình yêu: “Đời sao mà dài/…/ Cho một nhịp đập ngàn năm”. Cuộc đời dẫu dài rộng, dẫu có bao thăng trầm, đổi thay, nhưng tình yêu nhất định sẽ còn mãi, và ai cũng sẽ tìm được bến bờ hạnh phúc của mình. Cấu trúc “Dẫu…vẫn…” “Dẫu…vẫn” một lần nữa khẳng định chân lý ấy của Xuân Quỳnh. Khép lại bài thơ là ước nguyện chân thành của trái tim thiếu vắng tình yêu, muốn được tan chảy, muốn được hiến dâng cho tình yêu. Tan chảy ở đây không có nghĩa là mất đi, mà là hòa nhập trọn vẹn trong tình yêu, và sống bền chặt với tình yêu đó. Đây là một ước mơ rất nhân văn và cao cả.
Với hình tượng sóng giàu giá trị biểu cảm cho thấy sức sáng tạo, tài năng nghệ thuật của Xuân Quỳnh. Qua hình ảnh này, tác giả đã thể hiện trọn vẹn tình yêu mạnh mẽ, táo bạo của người con gái khi yêu. Không còn là sự e ấp, rụt rè của những cô gái trong ca dao, mà là một trái tim mãnh liệt, khát khao và dám dâng hiến trong tình yêu. Hình ảnh sóng đã góp phần tạo nên thành công cho tác phẩm.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
song.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác
Bạn thấy bài viết Top 3 bài Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top 3 bài Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh bên dưới để Blog Giới Trẻ có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: gioitre.biz của Blog Giới Trẻ
Nhớ để nguồn bài viết này: Top 3 bài Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh của website gioitre.biz
Chuyên mục: Văn Học
